Montaż filmów

Montaż filmów to działania techniczne polegające – najprościej rzecz ujmując – na łączeniu kadrów i ujęć. Słowo „montaż” pochodzi z języka francuskiego i oznacza łączenie ujęć, kadrów i poszczególnych scen filmu. Montażysta siłą rzeczy odpowiada również za wybór najcenniejszych dla filmu ujęć. Tak, by w możliwie najlepszy sposób zrealizować pomysł reżysera. A przy okazji wspomnienia tego ostatniego dodać należy, że współpraca właśnie na linii montaż-reżyseria jest dla filmu kluczowa. W wielu przypadkach dochodzi na tym polu do sporów, gdy reżyser uważa, że jego wizja nie została zrealizowana. Montażysta nie ma jednak oczywiście w swoim działaniu zupełnie wolnej ręki, poza ewentualną współpracą z reżyserem jest ograniczony scenariuszem oraz ilością dostarczonego mu materiału. On tylko łączy dostarczone mu elementy, jeśli nie ma zbyt dużego wyboru, jego możliwości się znacznie zawężają. Warto też zauważyć, że zanim dorobiliśmy się montażu w dzisiejszym wydaniu, mieliśmy do czynienia z filmami ograniczonymi do pojedynczych ujęć. Niemniej takie podejście do sztuki montażu znacznie ograniczały możliwości twórców kina, dlatego montażysta szybko wszedł na listę zawodów niezbędnych przy produkcji filmów. Świadczyć może o tym fakt, że Oskary przyznaje się w tej dziedzinie już od 1934 roku. Montaż filmów stanowi więc bardzo ważny element powstawania filmów, a montażyści są bardzo ważnymi, tuż obok reżyserów, postaciami w świecie filmowym. To właśnie montaż filmów ma wpływ na ostateczny wygląd dzieł kinowych, w tym ich klimat, spójność, a także dynamikę kolejnych ujęć, sekwencję pokazywania obrazów w czasie, a w efekcie na sposób w jaki jest widzowi opowiadana dana historia. Szkoły montażu są bardzo zróżnicowane, istnieją też specjaliści, którzy słyną z własnego sposobu montażu. Film rządzi się swoimi prawami,. Oczywistym jest, że nie opowiada historii w czasie równoległym, minuta po minucie. Dlatego istnieją różne sposoby na montaż filmu. Dzięki niemu można na przykład przedstawić dwie równolegle dziejące się historie (to tak zwany montaż równoległy). Dobry montażysta potrafi niemal manipulować widzem, który dzięki odpowiednim sekwencjom obrazu rozumie nawet to, czego na ekranie faktycznie nie zobaczył (to tak zwany montaż skojarzeń). Montować trzeba także ujęcia dziejące się w tym samym miejscu i czasie, ale z różnych perspektyw (na przykład w dialogu, gdy kamera pokazuje raz jednego, a raz drugiego rozmówcę). Montażysta może spowalniać, bądź przyspieszać akcję, tworzyć logiczny ciąg zdarzeń, dzięki budowaniu konsekwentnie związków przyczynowo-skutkowych lub je świadomie burzyć, by wprowadzić widza celowo w dezorientację. Wszystko zależy od tego, jakiego to rodzaju film i jaki efekt chce się uzyskać. Najwyższej klasy montażyści, potrafią przy współpracy z reżyserem stworzyć własny styl i zrezygnować z konwencjonalnych rozwiązań na rzecz zupełnie nowatorskich. Według wielu znawców kina, montaż filmów powinien być dla widza niezauważalny, czasem jednak można to rozumieć nieco inaczej. Akcja filmu powinna dominować, a montaż filmów powinien po prostu współgrać z koncepcją filmu

Dodaj komentarz